Na co działa witamina B6? Właściwości, występowanie

20-01-2023

Zdrowie i dobra kondycja organizmu zależy od wielu czynników, a istotną rolę przypisuje się właściwie zbilansowanej diecie. Powinna być podstawowym źródłem kluczowych składników odżywczych. Jednym ze związków o istotnym znaczeniu dla człowieka jest witamina B6. Na co działa i w jakich produktach spożywczych ją znajdziemy? Odpowiadamy na pytania, co daje witamina B6 oraz czy zapotrzebowanie możemy pokryć wyłącznie dzięki zbilansowanej diecie.

Jaką funkcję pełni witamina B6 w organizmie?

Witamina B6 to jedna z witamin rozpuszczalnych w wodzie. Występuje w kilku formach, z czego główną jest glukozyd pirydoksyny. Często określenia pirydoksyna używa się zamiennie z określeniem witamina B6, choć zgodnie z aktualnymi wytycznymi nie jest to poprawne nazewnictwo. Co daje witamina B6?

Witamina B6 przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu białka, tłuszczu i glikogenu. Pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego. Wspiera układ krwionośny, ponieważ uczestniczy w prawidłowej produkcji czerwonych krwinek oraz ma znaczenie dla poprawnego funkcjonowania układu odpornościowego. Na co jeszcze działa witamina B6?

  • Przyczynia się do regulacji aktywności hormonalnej poprzez modulację działania hormonów steroidowych;
  • pomaga w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny;
  • przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego;
  • wspiera utrzymanie prawidłowych funkcji psychologicznych;
  • przyczynia się do redukcji uczucia zmęczenia i znużenia oraz ma wpływ na wykorzystanie magnezu w organizmie.

Co daje witamina B6? Aktualne doniesienia naukowe

W literaturze znajdujemy liczne doniesienia dotyczące kolejnych istotnych ról witaminy B6. Na co działa? Okazuje się, że jedna z aktywnych jej form, czyli fosforan pirydoksalu uczestniczy w ponad 150 reakcjach enzymatycznych! Dowiedziono, że obniżony poziom witaminy B6 w osoczu najczęściej towarzyszy rozwijającym się stanom zapalnym w organizmie. Podobną zależność wykazano pomiędzy poziomem wspomnianego związku, a rozwojem chorób sercowo naczyniowych oraz niektórych nowotworów. Choć pojawiają się wstępne wnioski, to istnieje konieczność prowadzenia dalszych badań, ponieważ związek pomiędzy aktywnością witaminy B6, a rozwojem chorób przewlekłych, stanów zapalnych i nowotworów nie jest do końca zrozumiały.

W czym znajduje się witamina B6?

Wiemy już na co działa witamina B6, a teraz wskażmy jej najcenniejsze źródła. Zalicza się do nich:

  • ryby: makrelę, łososia, pstrąga tęczowego;
  • mięso drobiowe i wieprzowe;
  • podroby (głównie wątrobę);
  • rośliny strączkowe,
  • orzechy,
  • nasiona.

W mniejszych ilościach znajduje się także w pełnoziarnistych produktach zbożowych, kiełkach pszenicy, banany i czerwonej papryce. Jeżeli chcemy uzupełnić poziom witaminy B6 w organizmie i sięgamy po naturalne jej źródła, powinniśmy mieć świadomość, że na jej ostateczną zawartość w pożywieniu mają wpływ procesy obróbki żywności. Od 30 do 50% jej zawartości tracimy podczas gotowania, smażenia i peklowania mięsa.

Niedobór witaminy B6 – jak się objawia i czym skutkuje?

Zapotrzebowanie na witaminę B6 jest uzależnione m.in. od wieku, płci i stanu fizjologicznego organizmu. O prawidłową podaż powinny zadbać szczególnie kobiety w ciąży i karmiące piersią, a także osoby po 50. roku życia. Na co działa witamina B6? Zwraca się szczególną uwagę na jej wpływ na prawidłowy rozwój płodu, a także zaleca dostarczanie bogatych źródeł witaminy B6 w okresie niemowlęcym. Na zmniejszone przyswajanie witaminy B6 narażone są osoby nadużywające alkoholu, palące tytoń, a także przyjmujące niektóre grupy leków.

Objawy mogące świadczyć o niedostatecznej podaży witaminy B6 najczęściej dotyczą skóry i błon śluzowych, a zalicza się do nich m.in. zajady, egzemę czy zapalenie jamy ustnej. W niektórych przypadkach może dojść do zaburzeń neurologicznych. Pojawiać się może także apatia, bezsenność i podatność na infekcje na skutek obniżenia odporności organizmu. Rodzaj i intensywność objawów uzależniona jest od czasu trwania i poziomu niedoboru tej witaminy w organizmie.

Nadmiar witaminy B6 – jakie daje objawy?

Pamiętajmy, że nie tylko niedobór, ale także nadmiar witaminy B6 może okazać się szkodliwy. Choć takie przypadki zaliczane są do rzadkości, to istnieje ryzyko wystąpienia objawów neurologicznych, a w dłuższym okresie może dojść do neuropatii sensorycznych. Należy jednak wziąć pod uwagę, że do takiej sytuacji może dojść w przypadku długotrwałej suplementacji wysokich dawek witaminy B6.

Jak uzupełnić poziom witaminy B6 w organizmie?

W literaturze znajdujemy potwierdzenie, że na metabolizm witaminy B6 wpływa niacyna (witamina B3) i cynk, zatem chcąc wpłynąć na jej przyswajalność, warto zadbać o podaż również tych związków. Mając świadomość, co daje witamina B6, należy stosować odpowiednio zbilansowaną dietę, która pozwoli dostarczyć odpowiedniej ilości tego związku. Jeżeli z różnych przyczyn nie mamy możliwości ich spożywania lub stosujemy leki wpływające na obniżenie poziomu witaminy B6 w organizmie, warto rozważyć wprowadzenie suplementacji. W takiej sytuacji można sięgnąć po produkty zawierające wyłącznie jeden składnik lub preparaty multiwitaminowe. Jeżeli mamy wątpliwości, czy to odpowiedni krok, najlepszym rozwiązaniem będzie konsultacja lekarska. Jeśli nasze przypuszczenia się potwierdzą, warto sięgnąć po sprawdzony preparat.

Źródła:

  1. Brown MJ, Ameer MA, Beier K. Vitamin B6 Deficiency. 2022 Jul 18. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan–. PMID: 29261855.
  2. Ueland PM, McCann A, Midttun Ø, Ulvik A. Inflammation, vitamin B6 and related pathways. Mol Aspects Med. 2017 Feb;53:10-27. doi: 10.1016/j.mam.2016.08.001. Epub 2016 Sep 1. PMID: 27593095.
  3. Bird RP. The Emerging Role of Vitamin B6 in Inflammation and Carcinogenesis. Adv Food Nutr Res. 2018;83:151-194. doi: 10.1016/bs.afnr.2017.11.004. Epub 2018 Feb 1. PMID: 29477221.